0 0,00 
zlota-seria-logo

Złota Seria Uniwersytetu Wrocławskiego

Celem serii jest zgromadzenie i wyróżnienie najlepszych prac naukowych powstałych na Uniwersytecie. Publikacje ukazujące się w Złotej Serii są wyłaniane w corocznym konkursie pod patronatem Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego. Ogłoszenie wyników odbywa się w trakcie obchodów Święta Uniwersytetu. Dotychczas w Złotej Serii ukazało się trzynaście tytułów.

  1. Dorota Leszczyna, W poszukiwaniu rzeczywistości radykalnej. José Ortegi y Gasseta nowa krytyka rozumu, 2022
  2. Cezary Wąs, Cień Boga w ogrodzie filozofa. Parc de La Villette w Paryżu w kontekście filozofii chôry, 2021
  3. Zbigniew Jerzy Przerembski, Dudy. Metamorfozy instrumentu w odrodzonej Polsce – od tradycji do folkloryzmu, 2020
  4. Wojciech Browarny, Historie odzyskane. Literackie dziedzictwo Wrocławia i Dolnego Śląska, 2019
  5. Mariusz Turowski, C.B. Macpherson: indywidualizm posiadaczy a dylematy współczesnej ontologii polityczne, 2014
  6. Jerzy Piekalski, Praga, Wrocław i Kraków. Przestrzeń publiczna i prywatna w czasach średniowiecznego przełomu, 2014
  7. Mirosław Kocur, Źródła teatru, 2013
  8. Adam Sulikowski, Konstytucjonalizm a nowoczesność - dyskurs konstytucyjny wobec tryumfu i kryzysu moderny, 2012
  9. Józef Szykulski, Starożytne Peru, 2010
  10. Marian Bielecki, Historia – Dialog – Literatura. Interakcyjna teoria procesu historycznoliterackiego, 2010
  11. Borys Paszkiewicz, Brakteaty – pieniądz średniowiecznych Prus, 2009
  12. Marcin Wodziński, Władze Królestwa Polskiego wobec chasydyzmu. Z dziejów stosunków politycznych, 2008
  13. Przemysław Wiszewski, Domus Bolezlai. W poszukiwaniu tradycji dynastycznej Piastów (do około 1138 roku), 2008

Wszystkie tytuły dostępne są w czytelni Wydawnictwa, aby z niej skorzystać, skontaktuj się z naszym sekretariatem mailowo: administracja@wuwr.com.pl lub telefonicznie: 71 375 2474.
Listę wszystkich serii, które ukazały się w WUWr znajdziesz tutaj.

Dorota Leszczyna
W poszukiwaniu rzeczywistości radykalnej. José Ortegi y Gasseta nowa krytyka rozumu

Data wydania: 2022
ISBN: 978-83-229-3785-3

Przejdź do produktu

Racjowitalizm to koncepcja filozoficzna hiszpańskiego myśliciela, eseisty i społecznika José Ortegi y Gasseta (1883–1955). Jej źródłem jest krytyczny namysł nad marburskim neokantyzmem i fenomenologią Edmunda Husserla. W obu tych nurtach Ortega dostrzegł kontynuację nowożytnego racjo-idealizmu, którego zniesienie uczynił przewodnim tematem swojego dzieła. Przez racjo-idealizm rozumiał z kolei takie stanowisko, które uznaje porządek rozumnego, myślącego i świadomego siebie podmiotu za pierwszą, podstawową i autonomiczną rzeczywistość. Tak pojętemu racjo-idealizmowi przeciwstawił racjowitalizm, gdzie tym, co radykalne, a więc rdzenne i źródłowe jest życie konkretnego człowieka, z którego wtórnie wyłania się rozum. Ten ostatni traci w ten sposób swoją uprzywilejowaną względem innych porządków pozycję i staje się rozumem z życia i dla życia.

W monografii ukazane zostaje mniej znane oblicze myśli Ortegi y Gasseta, które odnosi się do jego projektu nowej krytyki rozumu. Projekt ten ma na celu przedstawienie witalno-historycznych korzeni rozumu, a także stanowi oryginalny wkład autora „Buntu mas” w rozwój dwudziestowiecznej filozofii, nie mniej cenny od tego, który wnieśli do niej jego rówieśnicy: Martin Heidegger, Nicolai Hartmann czy Karl Jaspers.

Cezary Wąs
Cień Boga w ogrodzie filozofa. Parc de La Villette w Paryżu w kontekście filozofii „chôry”

Data wydania: 2021
ISBN: 978-83-229-3760-0

Przejdź do produktu

Książka przedstawia filozoficzne dyskusje, jakie towarzyszyły projektowaniu rozległego parku w paryskiej dzielnicy La Villette. Na teoretyczne założenia parku złożyły się teksty Bernarda Tschumiego, w których kwestionował on tradycyjne sposoby tworzenia dzieła architektury postulując w zamian zastosowanie długiego szeregu negacji, które porównywalne były z objawami kryzysu metafizyki charakterystycznego dla współczesnej filozofii. Nie jest zatem przypadkiem, że do publikacji zawierającej tekst teoretyczny Tschumiego na temat Parku de La Villette dołączony został esej Jacquesa Derridy rozwijający niektóre z koncepcji projektanta parku.

Kolejnym etapem włączenia filozofii w proces projektowania parku był cykl dyskusji Petera Eisenmana z Derridą, który całkowicie przeniósł tworzenie parku w świat myśli, bez akcentowania potrzeby ich realizacji w materialnej rzeczywistości. Głównym tematem tych dyskusji był problem „chôry”, który podjęty został przez późniejszych komentatorów i wykorzystany do interpretacji parku jako dzieła, w którym przejawia się filozofia początku odnosząca się do spraw polityki, moralności i religii.

Park został zatem zinterpretowany jako przestrzeń inwencji w zakresie tworzenia nowych zasad funkcjonowania wspólnoty i demokracji. Myślenie o przyszłości politycznej może jednak przekraczać horyzont zwykłych oczekiwań. Chociaż myśl filozoficzna zawsze złączona jest z problemami współczesności a metafizyka niekiedy splata się z bieżącą polityką, to jednocześnie do obyczajów filozofii należy także przekraczanie horyzontów i myślenie o całkowitej inności i niemożliwości. Rozważania na temat Inności przesunęły dyskusję w stronę tradycji teologii apofatycznej i współczesnych rozważań na temat wiary i religii. Parc de La Villtette zyskał wówczas nowe postsekularne znaczenia, które umożliwiają przypisanie mu funkcji świątyni Inności („L’Autre”) i Niemożliwości („Impossible”).

Zbigniew Jerzy Przerembski
Dudy. Metamorfozy instrumentu w odrodzonej Polsce – od tradycji do folkloryzmu

Data wydania: 2020
ISBN: 978-83-229-3698-6

Przejdź do produktu

„Zbigniew Przerembski porusza rozliczne tematy, począwszy od konstrukcji dud, sposobu budowy, stylów i technik wykonawczych (scharakteryzowane zostały właściwości brzmieniowe, skale i strojenie instrumentu); wspomina także o sytuacji dudziarzy, ich zarobkach, odbiorze społecznym tej muzyki i jej wykonawców (w literaturze, sztukach plastycznych, fotografii, a nawet w pamięci). Autor omawia filmowe i audiowizualne rejestracje muzyki dudowej oraz wpływ dud na melodykę pieśni. Z lektury czytelnik wyniesie dokładny opis geograficznego zasięgu praktyki dudziarskiej polskiej (Wielkopolska, Ziemia Lubuska, Pomorze, Śląsk), pogranicznej (obszary karpackie) i zagranicznej (Łużyce, Czechy, Słowacja, Węgry, Ukraina, Białoruś, Litwa, Rumunia i południowa Słowiańszczyzna). Co więcej, etnomuzykolog scharakteryzował także współczesny obieg folkloru, manifestujący się między innymi na festiwalach folklorystycznych czy obecny w restauracjach, pensjonatach i środkach masowego przekazu”.
– z recenzji „Kompedium DUDZIARSKIE” Eweliny Grygiel w „Ruchu Muzycznym”; dostęp

Wojciech Browarny
Historie odzyskane. Literackie dziedzictwo Wrocławia i Dolnego Śląska

Rok wydania: 2016
ISBN: 978-83-229-3643-6

Przejdź do produktu

„Historie odzyskane. Literackie dziedzictwo Wrocławia i Dolnego Śląska” to książka o literaturze i kulturze literackiej Wrocławia, Śląska, Sudetów i Łużyc Wschodnich. Równie ważnym jak sama literatura tematem są w niej tradycje, dziedzictwo kulturowe oraz społeczna tożsamość mieszkańców tego obszaru. Literatura opowiada o ich doświadczeniach, wyobraźni i pamięci zbiorowej, a przede wszystkim o integracji ich własnej kultury z tym, co pozostało po ich poprzednikach. Tytułowe literackie dziedzictwo oznacza polskojęzyczne piśmiennictwo regionu, lecz także obejmuje tyle z jego niemieckiego, czeskiego czy łużyckiego dziedzictwa, ile potrafimy współcześnie opowiedzieć.

Regionalizm w tej książce polega na otwartości, wielogłosowości i zaangażowaniu. Jest nastawiony na włączanie do literatury polskiej opowieści kłopotliwych, odrzuconych, zapomnianych czy uznawanych wcześniej za obce. Jego celem jest projektowanie regionu, w którym te opowieści znowu są na swoim miejscu, okazują się potrzebne i zrozumiałe, tłumaczą ludziom najbliższy świat oraz łączą z tymi, którzy zamieszkiwali go wcześniej i opowiadali o nim inaczej.

Mariusz Turowski
C.B. Macpherson: „indywidualizm posiadaczy” a dylematy współczesnej ontologii polityczne

Data wydania: 2015
ISBN: 978-83-229-3447-0

Przejdź do produktu

Najważniejszym celem pracy jest przedstawienie dorobku C.B. Macphersona i podjęcie próby wykazania ważności jego idei dotyczącej ujęcia losów liberalizmu oraz rozpoznania problemów współczesnej demokracji w perspektywie napięcia pomiędzy dwoma głównymi nurtami w ich obrębie („posesywnym” i „rozwojowym”) opartymi na odpowiadających im ontologiach politycznych. Publikacja jest pierwszą w skali ogólnoświatowej całościową prezentacją poszczególnych aspektów tezy o posesywnym indywidualizmie (a w języku polskim pierwszym w ogóle opracowaniem monograficznym na ten temat i prezentacją myśli tego autora). Nigdy wcześniej nie zostały zebrane i zrekonstruowane wszystkie analizy Macphersona wraz z towarzyszącymi im kontrowersjami.

Większość dwudziestowiecznych debat dotyczących rozwoju nowożytnych doktryn politycznych i społecznych miało miejsce dzięki inspiracji — bezpośredniej lub pośredniej — badaniami przedstawionymi w dziełach takich jak The Political Theory of Possessive Individualism i The Lifes and Times of Liberal Democracy. Koncepcja indywidualizmu posiadaczy dyskutowana była przez tak wybitnych współczesnych historyków i teoretyków polityki i społeczeństwa, jak P. Laslett, I. Berlin, C. Schmitt, J. Habermas, A. MacIntyre, Ch. Taylor, J. Dunn, Q. Skinner, J.G.A. Pocock, A. Negri, W. Connolly czy Ch. Mouffe. W znacznej mierze przyczyniła się ona do ukształtowania ich własnych stanowisk i perspektyw naukowych — nawet jeśli miało to niekiedy miejsce w wyniku krytyki propozycji teoretycznych Macphersona.

W nawiązaniu do postulatów autorów takich jak F. Cunningham oraz J. Townshend w przedstawionej tu książce mamy do czynienia z próbą „odzyskiwania” (retrieval) doniosłości koncepcji kanadyjskiego filozofa dla współczesnych rozważań (które powinny mieć swoje praktyczne skutki) nad demokracją, liberalizmem, kapitalizmem oraz — szerzej — tym, co polityczne i tym, co społeczne.

Ze względu na zasięg projektu teoretycznego Macphersona praca Mariusza Turowskiego może odgrywać również rolę podręcznika oferującego przegląd nowożytnych i współczesnych teorii polityczno-społecznych, zwracającego uwagę na często niezauważane aspekty koncepcji autorów, takich jak: Thomas Hobbes, Lewellerzy, James Harrington, John Locke, Edmund Burke, Jeremy Bentham, James Mill, John Stuart Mill, Joseph Schumpeter, Isaiah Berlin, Milton Friedman, John Rawls.

Jerzy Piekalski
Praga, Wrocław i Kraków. Przestrzeń publiczna i prywatna w czasach średniowiecznego przełomu

Data wydania: 2014
ISBN: 978-83-229-3418-0

Książka wrocławskiego archeologa jest rezultatem wieloletnich badań cywilizacji europejskiego średniowiecza. U podstaw jego naukowych refleksji leży przekonanie o długim trwaniu wielu zjawisk kulturowych, sięgających w wypadku środkowej Europy czasów średniowiecza. W powszechnej świadomości współczesnego człowieka panuje przekonanie o cywilizacyjnej mizerii tego okresu. Akceptowany jest raczej śródziemnomorski schemat pojmowania dziejów, zgodnie z którym średniowiecze oznacza gospodarcze, kulturalne i demograficzne załamanie po upadku cywilizacji antycznych.

Autor książki podkreśla, że środkowa Europa ma jednak odmienny rytm rozwoju, w którym właśnie średniowiecze oznacza dynamiczne przyspieszenie, budowę struktur państwowych i kształtowanie identyfikacji cywilizacyjnej. Wskazanym w pracy efektem tego rozwoju jest urbanizacja — tworzenie struktur społecznych i gospodarczych na podstawie zorganizowanych gmin miejskich, funkcjonujących w zaprojektowanej przestrzeni publicznej. Wybór do analizy Pragi, Wrocławia i Krakowa nie jest przypadkowy. Te właśnie ośrodki w wyrazisty sposób odzwierciedlają postać „miast tamtego czasu”.

Wpływ średniowiecza na ich dzisiejszy obraz i sposób funkcjonowania są tam bodaj najlepiej czytelny. Ich najbardziej reprezentacyjne strefy ukształtowały się między XII a XIV wiekiem, generując strukturę przestrzenną zachowaną do dzisiaj. W dalszym ciągu wypełniają szeroki wachlarz funkcji centrum dzisiejszego miasta — od administracyjnych po ludyczne, zgodnie z zamierzeniami ich średniowiecznych twórców.

Mirosław Kocur
Źródła teatru

Rok wydania: 2014
ISBN: 978-83-229-3411-1

„Źródła teatru” Mirosława Kocura to projekt prekursorski i nowatorski. Autor proponuje gruntowne poszerzenie i pogłębienie studiów nad sztuką teatru. Ostatnie badania i odkrycia w wielu dziedzinach nauki współczesnej, często przełomowe, a rzadko analizowane przez teatrologów, umożliwiają dziś lepsze rozumienie istoty ludzkiej jako performera z natury, urodzonego tancerza i śpiewaka. Książka, bogato ilustrowana, prezentuje oryginalną syntezę najnowszych dokonań w dyscyplinach tak różnorodnych, jak antropologia, archeologia, paleontologia, etnografia, historia, filologia, neuronauka, fizyka czy performatyka. Źródła teatru są we współczesnej literaturze naukowej przedsięwzięciem bezprecedensowym.

Adam Sulikowski
Konstytucjonalizm a nowoczesność - dyskurs konstytucyjny wobec tryumfu i kryzysu moderny

Data wydania: 2012
ISBN: 978-83-229-3285-8

Przejdź do produktu

Książka w zamierzeniu autora stanowi zestaw rozważań filozofa prawa zafascynowanego zarówno ekspansją nowoczesnego „ruchu konstytucyjnego”, jak i przemijającą potęgą modernistycznych sposobów myślenia. Tłem tych rozważań jest przede wszystkim współczesna europejska (kontynentalna) praktyka mówienia i myślenia o konstytucji ze szczególnym uwzględnieniem naszych rodzimych jej wersji.

Praca składa się z trzech części. W pierwszej autor przedstawił syntetyczną charakterystykę programu Oświecenia, filozofii modernistycznej oraz nowoczesności jako zaplecza dla epistemy modernistycznej. Część drugą poświęcił wpływowi moderny na dyskurs konstytucyjny. W części trzeciej zaś sformułował diagnozę kryzysu modernistycznych sposobów myślenia i założeń filozoficznych, a także przeanalizował relacje i potencjalne reakcje nowoczesnego dyskursu konstytucyjnego wobec podstawowych problemów wyłaniających się z kryzysu moderny.

Józef Szykulski
Starożytne Peru

Data wydania: 2010
ISBN: 978-83-229-3126-4

Autor publikacji to doświadczony specjalista z zakresu archeologii Ameryki Południowej, uznany w kraju i zagranicą. Książka „Starożytne Peru” to historia rozwoju cywilizacyjnego rozległego geograficznie regionu Andów Centralnych – od zachodniej Boliwii, przez dzisiejsze Peru, aż po północne skrawki Chile – w okresie od mniej więcej 8000 lat przed naszą erą (tzw. schyłkowy plejstocen) do początków okresu kolonialnego (XVI wiek n.e.), kiedy to potężne imperium Inków (Tawantinsuju) zostało podbite przez 300 zaledwie hiszpańskich desperados pod wodzą Pizarra – byłego świniopasa, a wkrótce wicekróla.
Starożytne Peru to teren wielu wspaniałych kultur i cywilizacji prekolumbijskich, od dawna niezwykle fascynujący archeologów i historyków, bo wyjątkowo obfitujący w pozostałości archeologiczne, z najsłynniejszymi Tiahuanaco i Machu Picchu na czele. Autor monografii Starożytne Peru pokusił się o ukazanie „motoryki przemian kulturowych” na tym terytorium i zaprezentowanie aktualnych „koncepcji wyjaśniających przyczyny tych zjawisk”.

W rezultacie otrzymaliśmy książkę niezwykle ważną, która jest w Polsce pierwszym i najpełniejszym, a w świecie zapewne najaktualniejszym opracowaniem blisko 10 000 lat prekolumbijskich dziejów najciekawszego niewątpliwie regionu Ameryki Południowej. Dodatkowymi, wręcz bezcennymi walorami tego dzieła są: oryginalność – powstało ono w znacznym stopniu na podstawie wieloletnich badań terenowych autora; świetne fotografie i plansze poglądowe – również w większości będące jego dziełem; język – dalece odbiegający od formalnej sztampy większości prac naukowych; oraz wprowadzona przez Szykulskiego nowa – zgodna z ostatnimi ustaleniami peruwiańskimi – pisownia nazw od dziesięcioleci występujących w naukowym obiegu (dotąd np. „Cuzco” i „Nazca”, teraz – „Cusco” i „Nasca”).

Marian Bielecki
Historia – Dialog – Literatura. Interakcyjna teoria procesu historycznoliterackiego

Data wydania: 2010
ISBN: 978-83-229-3092-2

Przejdź do produktu

W pracy „Historia – Dialog – Literatura” autor forsuje tezę radykalną, traktując o tym, że historia literatury i literatura nie są tym za co brano je najczęściej, nie są ani historią rozwoju autonomicznych form rozsądnie ewoluujących ku czemuś w sensie artystycznym, wyższemu i lepszemu – jak w wariancie formalistyczno-strukturalistycznym, ani dziejami perypetii literatury z tym, co wobec niej zewnętrzne historią polityką społeczeństwem itp. – jak w tradycyjnej historii literatury wypracowanej na gruncie pozytywizmu.

Borys Paszkiewicz
Brakteaty – pieniądz średniowiecznych Prus

Data wydania: 2009
ISBN: 978-83-229-3022-9

Przejdź do produktu

Brakteaty to małe, srebrne monety bite jednostronnie, emitowane od XIII do XVI wieku w Prusach, najpierw przez zakonne państwo krzyżackie, następnie przez Prusy Królewskie. Wykorzystując klasyczne już ustalenia Emila Waschińskiego i późniejszych badaczy polskich i niemieckich, autor stworzył własną klasyfikację tych monet. Analiza typologiczna i chronologiczna brakteatów umieszczona jest na szerokim tle - zawiera rozważania na temat historii pieniądza zakonnego i biskupiego na tym terenie, ustroju monetarnego, mennic i obiegu monet, a także elementy historii numizmatyki, heraldyki i archeologii. Autor z niezrównanym znawstwem analizuje nie tylko źródła pisane (teksty staroniemieckie i łacińskie), ale także materialne (bada ikonografię, technikę produkcji, skład metalu, rozrzut znalezisk) i na tej podstawie snuje rozważania typologiczne i metrologiczne. Ze względu na interdyscyplinarne ujęcie tematu książka może zainteresować nie tylko numizmatyków czy historyków pieniądza, ale także historyków Prus, archeologów oraz muzealników i kolekcjonerów.

Marcin Wodziński
Władze Królestwa Polskiego wobec chasydyzmu. Z dziejów stosunków politycznych

Data wydania: 2008
ISBN: 978-83-229-2935-3

Książka analizuje skomplikowane relacje polityczne między władzami Królestwa Kongresowego a ruchem chasydzkim w latach 1815–1864. Jednym z najważniejszych jej ustaleń jest konstatacja, że czynnikiem kształtującym w przemożny sposób politykę państwa wobec chasydyzmu nie były plany i dalekosiężne strategie państwowe, lecz raczej mikropraktyki biurokratyczne i mentalność urzędników wszystkich szczebli, począwszy od namiestnika, przez ministrów, po burmistrzów i żandarmów. studium skupia się więc na analizie wpływu tego typu postaw i sposobów działania administracji, procesów decyzyjnych, mikropolitycznych mechanizmów czy czynników „niskich” i pozamerytorycznych na ostateczny kształt polityki państwa wobec ruchu chasydzkiego i zapewne wobec całej społeczności żydowskiej. W tym sensie praca jest monografią polityki uprawianej przez władze Królestwa Kongresowego nie tylko wobec chasydyzmu, ale także ogólniejszego rozwoju polityki tego państwa, jej mechanizmów, uwarunkowań i ograniczeń. Drugim, równie istotnym zagadnieniem analizowanym w książce jest rozwój chasydzkiego zaangażowania politycznego i jego związek z dziejami samego ruchu chasydzkiego oraz kontekstem Królestwa Kongresowego. Wydaje się bowiem, że wysoka polityczna aktywność i skuteczność chasydzkich przywódców stanowiły jedną z najbardziej charakterystycznych cech chasydyzmu polskiego w XIX wieku. Czynnikami, które do takiej aktywności skłaniały, były przede wszystkim „polityka żydowska” i praktyka administracyjna królestwa kongresowego, ułatwiające skuteczne interwencje na drodze administracyjno-prawnej, a wraz ze zmianą kierunku tej polityki – wręcz do współpracy zachęcały. Skuteczność chasydzkich interwencji nie mogła pozostać bez wpływu na ocenę tego ruchu przez całą społeczność żydowską, która właśnie w chasydyzmie zaczęła postrzegać swojego prawomocnego przedstawiciela i najskuteczniejszego obrońcę. To wszystko odcisnęło piętno na dynamice rozwoju ruchu chasydzkiego na ziemiach centralnej Polski, a w pewnym sensie także na ogólniejszych dziejach społeczności żydowskiej.

Przemysław Wiszewski
Domus Bolezlai. W poszukiwaniu tradycji dynastycznej Piastów (do około 1138 roku)

Data wydania: 2008
ISBN: 978-83-229-2920-9

Nawet jeśli niewiele pamiętamy z historii ojczystej, to otaczająca nas kultura wymusza znajomość opowieści o Mieszku I i Dobrawie, którzy wprowadzili Polaków do grona chrześcijan, o Bolesławie Chrobrym spotykającym w Gnieźnie cesarza Ottona III, wreszcie o Bolesławie Krzywoustym dzielnie broniącym Polski przed zakusami Henryka V. Dziś używa się tych obrazów do pobudzania i kształtowania patriotyzmu, ale taki sposób traktowania dziejów nie jest wynalazkiem naszych czasów. Narracje o przeszłości rodziny książęcej miały już w średniowieczu wpajać zarówno Piastom, jak i ich poddanym system wartości zalecany przez twórców piastowskiej tradycji. Poprzez stworzone wówczas wizje ojczystej historii dociera on do nas i leży u fundamentów naszej narodowej tożsamości. Jesteśmy spadkobiercami i nosicielami – świadomie lub nie – tradycji pokoleń dawno odeszłych.