C.B. Macpherson: „indywidualizm posiadaczy” a dylematy współczesnej ontologii politycznej

Najważniejszym celem niniejszej pracy jest przedstawienie dorobku C.B. Macphersona i podjęcie próby wykazania ważności jego idei dotyczącej ujęcia losów liberalizmu oraz rozpoznania problemów współczesnej demokracji w perspektywie napięcia pomiędzy dwoma głównymi nurtami w ich obrębie („posesywnym” i „rozwojowym”) opartymi na odpowiadających im ontologiach politycznych. Publikacja jest pierwszą w skali ogólnoświatowej całościową prezentacją poszczególnych aspektów tezy o posesywnym indywidualizmie (a w języku polskim pierwszym w ogóle opracowaniem monograficznym na ten temat i prezentacją myśli tego autora). Nigdy wcześniej nie zostały zebrane i zrekonstruowane wszystkie analizy Macphersona wraz z towarzyszącymi im kontrowersjami.

Większość dwudziestowiecznych debat dotyczących rozwoju nowożytnych doktryn politycznych i społecznych miało miejsce dzięki inspiracji — bezpośredniej lub pośredniej — badaniami przedstawionymi w dziełach takich jak „The Political Theory of Possessive Individualism” i „The Lifes and Times of Liberal Democracy”. Koncepcja indywidualizmu posiadaczy dyskutowana była przez tak wybitnych współczesnych historyków i teoretyków polityki i społeczeństwa, jak P. Laslett, I. Berlin, C. Schmitt, J. Habermas, A. MacIntyre, Ch. Taylor, J. Dunn, Q. Skinner, J.G.A. Pocock, A. Negri, W. Connolly czy Ch. Mouffe. W znacznej mierze przyczyniła się ona do ukształtowania ich własnych stanowisk i perspektyw naukowych — nawet jeśli miało to niekiedy miejsce w wyniku krytyki propozycji teoretycznych Macphersona.

W nawiązaniu do postulatów autorów takich jak F. Cunningham oraz J. Townshend w przedstawionej tu książce mamy do czynienia z próbą „odzyskiwania” („retrieval”) doniosłości koncepcji kanadyjskiego filozofa dla współczesnych rozważań (które powinny mieć swoje praktyczne skutki) nad demokracją, liberalizmem, kapitalizmem oraz — szerzej — tym, co polityczne i tym, co społeczne.

Ze względu na zasięg projektu teoretycznego Macphersona praca niniejsza może odgrywać również rolę podręcznika oferującego przegląd nowożytnych i współczesnych teorii polityczno-społecznych, zwracającego uwagę na często niezauważane aspekty koncepcji autorów, takich jak: Thomas Hobbes, Lewellerzy, James, Harrington, John Locke, Edmund Burke, Jeremy Bentham, James Mill, John Stuart Mill, Joseph Schumpeter, Isaiah Berlin, Milton Friedman, John Rawls.