Monografia prezentuje wyniki przeprowadzonego badania empirycznego, obejmującego większość wzorców umów dotyczących indywidualnych produktów emerytalnych (zarówno IKE, jak i IKZE) oferowanych w Polsce przez wybrane banki w formie umów o prowadzenie rachunku bankowego (bankowego rachunku oszczędnościowego). Skoncentrowano się w niej na identyfikacji i charakterystyce postanowień umownych zawartych w wybranych wzorcach, które naruszają interesy konsumentów i mogłyby potencjalnie zostać uznane za klauzule abuzywne lub wręcz zostały już za takie uznane. W pierwszym rozdziale omówiono rolę, charakterystykę i rozwój indywidualnych produktów emerytalnych w polskim systemie zabezpieczenia emerytalnego, ze szczególnym uwzględnieniem produktów oferowanych przez banki. Drugi rozdział traktuje o konsumencie w kontekście powszechnej w obrocie masowym praktyki stosowania wzorców umownych w procesie zawierania umów bankowych i klauzul abuzywnych wobec przewagi kontraktowej i informacyjnej dostawcy usług finansowych, jakim w analizowanym przypadku jest bank. W rozdziale trzecim dokonano szczegółowej analizy wyników badań własnych nad niedozwolonymi klauzulami umownymi w bankowych wzorcach umownych dotyczących IKE i IKZE, w szczególności w obszarze stosowanego oprocentowania, pobieranych przez banki opłat i prowizji. Istotnym uzupełnieniem tego rozdziału jest aneks zawierający tabele z klauzulami już uznanymi za niedozwolone w bankowych wzorcach umownych (zarówno wpisanych do rejestru niedozwolonych klauzul umownych, jak i wynikających z wydanych przez Prezesa UOKiK decyzji), w tym z wzorców umów o IKE i IKZE, a także klauzulami, które mogłyby zostać uznane za niedozwolone ze względu na ich podobieństwo do klauzul już za takie uznanych w badanych wzorcach umownych wybranych banków.
Słowa kluczowe: indywidualne konta emerytalne, indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego, klauzule abuzywne, wzorce umowne, oprocentowanie, opłaty likwidacyjne
Bank individual pension products. Rules, interest rates, and fee levels in the context of model contracts and abusive clauses
Abstract
The monograph presents the results of an empirical study, covering most of the model contracts for individual pension products (both IKE and IKZE) offered in Poland by selected banks in the form of bank account (bank savings account) agreements. It focuses on the identification and description of the clauses included in the selected contracts that violate the interests of consumers and could potentially be considered abusive or have even already been recognized as such. The first chapter discusses the role, characteristics, and development of individual pension plans in the Polish pension security system, with particular focus on products offered by banks. The second chapter treats the consumer in the context of the widespread mass-market practice of using model contracts in the process of concluding bank contracts and abusive clauses in the face of information asymmetry and the contractual advantage of the financial services provider, which in the case under analysis is the bank. Chapter three provides a detailed analysis of the results of our own research on prohibited contractual clauses in bank model contracts for IKE and IKZE, particularly in the area of the interest rate applied and fees and commissions charged by banks. An important supplement to this chapter is an appendix containing tables of clauses already recognized as abusive in bank model contracts (both those entered in the register of abusive clauses and those resulting from decisions issued by the President of the OCCP), including the IKE and IKZE model contracts, as well as clauses that could be considered abusive due to their similarity to clauses already recognized as such in the examined model contracts of selected banks.
Keywords: individual retirement accounts, individual retirement security accounts, abusive clauses, model contracts, interest rates, cancellation fees.
Powrót
