W tym numerze “Prac Kulturoznawczych” powracamy do koncepcji kultury zaproponowanej przez Stanisława Pietraszkę, naszego intelektualnego “przodka” i twórcę pierwszego w Polsce akademickiego ośrodka badań kulturoznawczych na Uniwersytecie Wrocławskim w 1972 roku.
Artykuły zamieszczone w pierwszej części tomu są próbą rewizji i reinterpretacji artykułu Pietraszki “Przesłania i wartości” w kontekście współczesnej humanistyki. Aleksandra Kil przyjmuje perspektywę tego, co nazywa mediologią kulturową humanistyki, aby przyjrzeć się archiwalnym Pietraszce i zaproponować wyrafinowaną, pogłębioną lekturę “Przesłania i wartości” poprzez analizę jego kolekcji kart katalogowych. Artykuł Piotra Jakuba Fereńskiego jest próbą uzupełnienia ram Pietraszki o koncepcję hegemonii kulturowej Antonio Gramsciego. Joanna Sieracka poszukuje wartości, analizując transparenty, które zalały polskie ulice podczas protestów w obronie praw kobiet w 2020 roku. Artykuł, którego współautorkami są Dorota Koczanowicz i Anna Kwapisz, porusza kwestię napięcia między “zastosowaniami” a “wartościami” – istotną w koncepcji Pietraszki – poprzez analizę najnowszych projektów z zakresu krytycznego projektowania żywności.
Tom zawiera również forum “Przesłania i wartości”, na którym można spotkać się z głosami kolegów badaczy, których zaprosiliśmy do udziału. Ich krótkie teksty pozwalają spojrzeć na artykuł Pietraszki “z daleka”, czyli z dystansu historycznego, geograficznego i/lub dyscyplinarnego. Alan Liu zastanawia się, co by się stało, gdyby Pietraszko zbadał media społecznościowe i rządzące nimi algorytmy. Na poły autobiograficzny komentarz Ernsta van Alphena odkrywa Pietraszka jako “afektowanego badacza avant-la-lettre”. Wojciech Michera uważa, że propozycja Pietraszki może zachęcić do pełniejszego badania pocztówek, w tym relacji między ich tekstami, warstwami wizualnymi i kontekstem społecznym.
W tomie znalazł się także wywiad Karoliny Pawlik z chińskim artystą Panem Jianfengiem, którego twórczość opiera się na tradycji chińskiej kaligrafii.
Tom zamyka wykład Tima Ingolda pt. “The rise and fall of generation now”, wygłoszony na IV Kongresie Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego Futures of Culture: Genealogies, Imaginaries, Actions, zorganizowanym w ramach obchodów 50-lecia Instytutu Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego.
Powrót
