Tematem monografii jest darowizna w dzielnicowym prawie polskim w II RP oraz w kodeksie zobowiązań z 1933 r.
Praca dotyczy aspektów obligacyjnych, a więc poza zakresem rozważań w zasadzie pozostaje wpływ, jaki darowizna wywierała w obrębie stosunków familijnych, regulacji prawnospadkowych, a także podatkowych. Zakres czasowy monografii obejmuje okres od odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. do wejścia w życie Kodeksu cywilnego z 1964 r. Celem pracy jest kompleksowa analiza umowy darowizny pod rządami kodeksów pozaborowych oraz kodeksu zobowiązań. Oprócz tego analizie poddana została również doktryna prawa w zakresie darowizny oraz orzecznictwo dotyczące darowizny, zarówno według ustaw pozaborowych, jak i kodeksu zobowiązań. Jak zostało udowodnione, koncepcja i konstrukcja prawna umowy darowizny w kodyfikacjach pozaborowych różniły się między sobą, przez co skutki prawne umowy darowizny były odmienne w poszczególnych dzielnicach państwa. Utrudniało to obrót cywilnoprawny w odrodzonym państwie polskim. Kodeks zobowiązań przezwyciężył ten partykularyzm dzielnicowy nie tylko poprzez ujednolicenie przepisów związanych z darowizną, ale również dzięki wprowadzeniu do swoich postanowień niektórych zagadnień z zakresu części ogólnej prawa cywilnego, które były szczególnie istotne dla funkcjonowania prawa zobowiązań. Stanowiło to ogromny postęp w porównaniu z poszczególnymi kodeksami dzielnicowymi.
W niniejszej pracy wykazano, że polska regulacja prawna darowizny oparta była głównie na rozwiązaniach przyjętych w przepisach kodeksu cywilnego niemieckiego oraz częściowo na przepisach szwajcarskiego prawa o zobowiązaniach z 1911 r. (ZGB OR). W mniejszym stopniu skorzystano z rozwiązań przyjętych w austriackim kodeksie cywilnym, w Kodeksie Napoleona oraz w Zwodzie Praw Imperium Rosyjskiego.
Słowa kluczowe: darowizna, dzielnicowe prawo polskie w II RP, kodeks zobowiązań z 1933 r, prawo cywilne II RP.
Powrót
