Z przyjemnością ogłaszamy, że na naszej stronie jest już dostępna publikacja „Pedagogia pozytywna w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej– z doświadczeń pozytywnych nauczycieli, pedagogów i dyrektorów” pod red. Marty Kondrackiej- Szali oraz Weroniki Mazurek z Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, mająca formę książki w pudełku. Ta książka to jedna z tych pozycji, które wyróżniają się unikalnym pomysłem edytorskim, zaprojektowanym tak, aby w pełni wydobyć potencjał zawartych w niej treści. Czytelnik może dowolnie dobierać kolejność czytania opowieści, nadając im własny, indywidualny sens.

Publikacja powstała jako efekt spotkania nauczycieli i pedagogów, którzy podzielili się swoimi doświadczeniami podczas seminarium naukowo-praktycznego ,,Porozmawiajmy o edukacji przedszkolnej
i wczesnoszkolnej” w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego w grudniu 2022 roku.

„Pedagogia pozytywna w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej– z doświadczeń pozytywnych nauczycieli, pedagogów i dyrektorów” to zbiór inspirujących opowieści nauczycieli, pedagogów i dyrektorów, którzy na co dzień praktykują pedagogię pozytywną i odkrywają przed czytelnikiem historie pełne pasji, zaangażowania i autentycznych relacji. Pokazują, że edukacja może być przestrzenią radości, akceptacji i twórczego rozwoju.

Publikacja składa się z szesnastu części, z których każda koncentruje się na jednym z kluczowych pojęć, takich jak akceptacja, wdzięczność, szacunek czy pasja. Autorzy przedstawiają praktyczne przykłady, jak pedagogia pozytywna może zmieniać codzienną pracę z dziećmi i wspierać ich rozwój. Książka podkreśla znaczenie relacji w edukacji – nauczyciele, którzy budują więź z uczniami, mają większy wpływ na ich rozwój i motywację. Zawarte w publikacji historie pokazują, że pedagogika pozytywna to nie tylko teoria, ale realna praktyka oparta na budowaniu na mocnych stronach dziecka. Wprowadzona jest także refleksja nad edukacją jako przestrzenią współpracy, wzajemnego wsparcia i kreowania atmosfery optymizmu.

Każdy rozdział skupia się na jednym z kluczowych pojęć pedagogii pozytywnej i zawiera historie różnych autorów odnoszące się do danego tematu.

Tematy poszczególnych rozdziałów: Opowieści o… akceptacji, wdzięczności, samoświadomości, zaufaniu i ufności, dobroci, godności, pasji, twórczości, szacunku, wolności i autonomii, dialogu, radości i szczęściu, nadziei, uważności, zaangażowaniu, otwartości

Kliknij tutaj, aby pobrać spis treści.

Czym jest pedagogia pozytywna?

Pedagogia pozytywna to praktyczne podejście do edukacji, które koncentruje się na rozwijaniu mocnych stron uczniów, wzmacnianiu ich dobrostanu oraz budowaniu pozytywnych relacji w procesie nauczania. Jej celem jest tworzenie środowiska edukacyjnego, w którym dzieci mogą się rozwijać w atmosferze akceptacji, szacunku i radości, zamiast skupiać się na deficytach i brakach.

Pedagogika pozytywna – to teoria edukacji pozytywnej, oparta na badaniach naukowych, szczególnie inspirowana psychologią pozytywną. Wskazuje, jak powinno wyglądać nauczanie skoncentrowane na dobrostanie uczniów, rozwijaniu ich potencjału i budowaniu ich mocnych stron.

Pedagogia pozytywna – to praktyka edukacyjna, czyli konkretne działania nauczycieli i pedagogów w szkołach oraz przedszkolach, które realizują założenia pedagogiki pozytywnej poprzez codzienne metody pracy z dziećmi​.

Jak czytamy we wstępie:

Warto tu zwrócić uwagę na rozróżnienie pojęciowe, kluczowe dla tego opracowania, które znalazło wyraz w jego tytule i treści. (…) Z pomocą w ich rozróżnieniu może przyjść definicja zaproponowana w latach czterdziestych XX wieku przez Kazimierza Sośnickiego, który wskazywał, że pedagogika to teoria, a pedagogia to praktyka edukacyjna. Pedagogika pozytywna, zdaniem Romana Lepperta, to przede wszystkim poczucie szczęścia w edukacji, odczuwane przez ucznia, nauczyciela oraz rodzica. Jak z kolei pisze Krzysztof J. Szmidt, jest to również pedagogika rozwoju i wzrostu.

Pedagogika pozytywna jest alternatywą i odpowiedzią na obecną od wielu lat w dyskursie i praktyce edukacyjnej pedagogikę braku lub niedostatku, która koncentruje się na tym, co negatywne, na przyczynach, konsekwencjach i sposobach przeciwdziałania. Uwaga badaczy, praktyków skupiona jest w tym kontekście na chorobie, dysfunkcjach czy wszelkiego rodzaju zaburzeniach.

Wszystkie pozytywne aspekty rozwoju i funkcjonowania człowieka, również dziecka czy nastolatka, są w badaniach pedagogicznych niszowe, wręcz nieobecne. Tymczasem w kontekście niepokojących wyników badań dotyczących rosnących problemów ze zdrowiem psychicznym współczesnych dzieci i młodzieży warto podkreślić, że obecna edukacja (badania, teoria i praktyka) wymaga uzupełnienia o wiedzę i doświadczenie związane z dobrostanem, dobrym życiem czy szczęściem. Budowanie wiedzy w tym zakresie może stać się pomocne w funkcjonowaniu w świecie pełnym chaosu, niepewności, samotności i przypadkowości. (…)

Martin Seligman pisze, że psychologia pozytywna to nurt opierający się na trzech filarach: pozytywnym doświadczaniu życia w wymiarze jednostkowym, pozytywnych cechach osoby oraz pozytywnym społeczeństwie, czyli również grupach i instytucjach społecznych, takich jak przedszkole i szkoła. Zatem celem pedagogiki pozytywnej nie jest jedynie eliminowanie zachowań problemowych i niedostatków, ale przede wszystkim rozwijanie mocnych stron i umiejętności uczniów oraz wspieranie ich w wykorzystywaniu pełnego potencjału.

Kluczowe elementy pedagogii pozytywnej

1. Zaangażowanie uczniów
   • Aktywne włączanie dzieci w proces nauki poprzez twórcze metody, projekty i eksplorację ich pasji​.
2. Rozwój umiejętności emocjonalnych
   • Nauka empatii, asertywności, radzenia sobie z emocjami i budowania relacji z innymi​.
3. Wzmacnianie poczucia własnej wartości
   • Docenianie osiągnięć uczniów, promowanie pozytywnego myślenia i wspieranie w pokonywaniu trudności​.
4. Nauka przez doświadczenie i sukces
   • Tworzenie sytuacji edukacyjnych, w których dzieci uczą się poprzez działanie, a ich osiągnięcia są nagradzane​.
5. Kreatywność i innowacyjność
   • Zachęcanie uczniów do zadawania pytań, poszukiwania nowych rozwiązań i eksperymentowania​

Pedagogia pozytywna to podejście, które sprawia, że edukacja staje się nie tylko miejscem zdobywania wiedzy, ale też przestrzenią wzrostu, relacji i radości zarówno dla uczniów, jak i nauczycieli.

Dziecko chce być dobre. Jeśli nie umie — naucz.
Jeśli nie wie — wytłumacz. Jeśli nie może — pomóż.
Janusz Korczak

Opowieści w poszczególnych częściach zostały umieszczone według subiektywnego klucza redaktorek. (…) Zarówno my, jak i osoby czytające mają prawo odczytywać ten kontekst i kolejność indywidualnie. Ogromna możliwość nadawania indywidualnych, subiektywnych znaczeń osobistym narracjom snutym w publikacji to jej wielki potencjał. Dodatkowo nietypowa forma książki daje czytelnikom możność decydowania o kolejności ułożenia Opowieści o… oraz o porządku ich czytania. Za każdym razem na nowo…

Marta Kondracka-Szala, Droga

Edukacja to relacja. Piszę o tym z uczniowsko-studenckiego punktu widzenia. Po latach wiem, zauważam, że przedmioty prowadzone przez tych nauczycieli, z którymi można było nawiązać relację opartą na wzajemnym szacunku, były mi bliższe i dziś dużo więcej z ich lekcji pamiętam. Przecież najwięcej uczymy się od ludzi, których darzymy sympatią.

Weronika Mazurek, Opowieść na zakończenie

Dla kogo jest książka?

• Dla nauczycieli, pedagogów i dyrektorów, którzy chcą wprowadzać do swojej pracy elementy pedagogii pozytywnej.
• Dla studentów pedagogiki, którzy szukają inspiracji i praktycznych przykładów pracy opartej na relacjach i wartościach.
• Dla rodziców, którzy pragną lepiej zrozumieć, jak pozytywna edukacja wpływa na rozwój ich dzieci.
• Dla wszystkich zainteresowanych edukacją, którzy szukają świeżego spojrzenia na szkołę jako przestrzeń budowania dobrostanu, szacunku i twórczości.

O AUTORACH:

Autorzy książki: Marta Kondracka-Szala (redakcja), Weronika Mazurek (redakcja), Anna Przybyło, Wioletta Marciniak, Renata Fox, Łukasz Kajetan Montygierd-Łoyba, Celina Bartczak, Anna Olejniczak, Ewelina Donatti, Małgorzata Prokosz, Małgorzata Kosowska;

Marta Kondracka-Szala ― doktor, adiunkt w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, kierownik Zakładu Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Przedszkolnej, zastępca dyrektora Instytutu Pedagogiki do spraw nauki i współpracy międzynarodowej, muzyk, pedagog, z pierwotnego wykształcenia nauczycielka przedszkolna. Czytaj więcej.

Weronika Mazurek ― magister pedagogiki, doktorantka Kolegium Doktorskiego Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego. Pracuje jako nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej, z pasją angażuje się w codzienną pracę z dziećmi o różnych potrzebach edukacyjnych. Więcej informacji.