Więzienia i kara pozbawienia wolności towarzyszą społeczeństwom od starożytności, jednak sposób ich wykonywania zmieniał się z upływem czasu. Polski system penitencjarny przeszedł fundamentalne zmiany po odzyskaniu przez Rzeczpospolitą niepodległości po zaborach.
7 i 8 lutego 1919 roku Naczelnik Państwa Józef Piłsudski wydał dwa dekrety o organizacji więziennictwa w odrodzonej Polsce. Na ich podstawie określono kompetencje Służby Więziennej, która została poddana rygorom wojskowym, a więzienia trafiły pod zarząd Ministerstwa Sprawiedliwości. Od tego momentu system penitencjarny przeszedł długą drogę, podlegając zmianom wynikającym z przemian ustrojowych przed i po drugiej wojnie światowej.
Od izolacji do resocjalizacji. 100 lat historii więziennictwa w niepodległej Polsce to książka, która szczegółowo ukazuje tę transformację. Autorzy analizują zmiany w przepisach prawa oraz ideologiczne przekształcenia, które wpływały na funkcjonowanie instytucji penitencjarnych. Opisują stosowany pierwotnie, tradycyjny model izolacyjno-represyjny oraz rosnącą stopniowo rolę resocjalizacji.
Dzięki interdyscyplinarnemu podejściu, łączącemu historię, prawo i socjologię, powstało studium, które kompleksowo omawia problematykę więziennictwa i wykonywania kary pozbawienia wolności w Polsce w XX wieku. Jest ono także próbą znalezienia odpowiedzi na pytanie o przyszłość polskiego więziennictwa, dążącego do równowagi między karą a resocjalizacją.
Książka Od izolacji do resocjalizacji. 100 lat historii więziennictwa w niepodległej Polsce. Wybrane aspekty to zestaw artykułów naukowych poświęconych różnym aspektom funkcjonowania systemu więziennictwa w Polsce po roku 1918. Jest to udany zbiór, przybliżający meandry funkcjonowania więziennictwa na ziemiach polskich w XX wieku. Każdy z tekstów przyczynia się do poszerzenia stanu wiedzy o uwarunkowaniach polityki penitencjarnej w omawianym okresie oraz czynnikach wpływających na jej formułę. Od prezentacji warunków architektoniczno-urbanistycznych do praktycznego funkcjonowania systemu więziennictwa w okresie II wojny światowej i w latach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Z recenzji prof. dr. hab. Piotra Mickiewicza,
Uniwersytet Gdański
Monografia pod redakcją J. Korczaka, R. Nowakowskiego, B. Perlaka i G. Straucholda nie jest jedynie kolejną publikacją na temat historii więziennictwa w Polsce w ciągu ostatnich 100 lat. Ma ona szczególny walor poznawczy, gdyż prezentuje w ujęciu interdyscyplinarnym zarówno historyczny, jak i polityczny, społeczny, kulturowy oraz prawny wymiar polityki penitencjarnej na ziemiach polskich. Publikacja, która prezentuje dorobek teoretyków i praktyków, doskonale oddaje dynamikę zmian wywołanych kolejnymi transformacjami ustrojowymi i wydarzeniami wojennymi, ilustrując jednocześnie potężne wyzwania, jakie procesy te postawiły przed służbą więzienną i samymi osadzonymi. Jest to wciągająca lektura nie tylko dla historyków, ale również prawników, socjologów i wszystkich czytelników zainteresowanych problematyką polskiego więziennictwa.
Z recenzji dr. hab. Macieja Cesarza,
Uniwersytet Wrocławski
Powrót
