Nowość: W poszukiwaniu religii uniwersalnej [Złota Seria 2023]

Złota Seria Uniwersytetu Wrocławskiego to wyjątkowy konkurs na publikację książki, organizowany od 2007 roku pod patronatem Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego. Wydanie w tej serii jest zaszczytnym wyróżnieniem dla wybitnego i oryginalnego dzieła naukowego.

Znakomita publikacja doktora Tomasza Szymańskiego „W poszukiwaniu religii uniwersalnej. Zarys historii pewnej idei i jej wybrane postacie w XIX-wiecznej literaturze francuskiej”, nagrodzona w konkursie Złota Seria 2023, jest już dostępna w naszej księgarni.

Co mamy na myśli, gdy mówimy o religii uniwersalnej? Dzisiaj, gdy pluralizm religijny jest na porządku dziennym jako nieodłączny element demokratycznego świata Zachodu, pytanie o religię uniwersalną nasuwa się w sposób niejako naturalny. Jej perspektywa pojawia się niechybnie na naszym horyzoncie kulturowym, wyznaczonym z jednej strony otaczającą nas wielością religii, z drugiej zaś przyświecającymi nam ideałami uniwersalizmu i tolerancji.

Wobec emocji, jakie budzi niekiedy myśl o możliwym powstaniu w przyszłości nowej globalnej religii, tym bardziej pożyteczne wydaje się podjęcie rzeczowej refleksji nad przeszłością tej idei. Nie jest ona bowiem niczym nowym, a dokładniejsze pochylenie się nad dziejami kultury i myśli Zachodu pozwala stwierdzić, że ma już za sobą długą historię.

Co więcej, stanowi ona niezwykle istotne zagadnienie z zakresu historii idei, powiązane z innymi dziedzinami: literaturą, religioznawstwem, filozofią religii, politologią, prawem czy zachodnim ezoteryzmem. Historia idei bada bowiem idee wyrażające się w całości zjawisk i dziedzin kultury: bada ich genezę i rozwój, starając się uchwycić, jak przejawiały się i istniały w różnych kontekstach kulturowych i społecznych. Takie ujęcie problemu wymaga rzecz jasna refleksji interdyscyplinarnej. Także i nasze rozważania sytuować się będą na przecięciu różnych dziedzin nauki, wiedzy i kultury, szczególne miejsce przypadnie jednak związkom historii idei z literaturą.

Publikacja jest wyjątkowa pod wieloma względami:

Oryginalna tematyka – porusza wyjątkowo interesujący temat, jakim jest idea religii uniwersalnej w kontekście XIX-wiecznej literatury francuskiej, co czyni ją atrakcyjną zarówno dla badaczy, jak i szerokiego grona czytelników zainteresowanych historią idei religijnych​.

Głęboka analiza literatury francuskiej – Autor przybliża mało znane obecnie we Francji i Polsce pisma takich myślicieli jak Madame de Staël, Ballanche, Leroux, czy Quinet, przez co przywraca je do współczesnego obiegu naukowego, oferując szczegółową analizę i historyczny kontekst ich koncepcji​.

Aktualność zagadnień – Książka odnosi się także do współczesnych debat postsekularnych, które kwestionują proces sekularyzacji i dostrzegają wartość tradycji religijnych we współczesnej kulturze. Dzięki temu praca inspiruje do dalszej dyskusji nad rolą religii w dzisiejszym świecie​.

Uniwersalny wymiar problemu – dr Tomasz Szymański stawia kluczowe pytania o rolę religii uniwersalnej, co pozwala na refleksję nad różnymi modelami religijnymi oraz ich wpływem na współczesną kulturę Zachodu. To czyni książkę wartościową zarówno dla historyków, filozofów, jak i osób zainteresowanych przyszłością religii​.

Spis treści:

CZĘŚĆ PIERWSZA
Zarys historii idei religii uniwersalnej

1. Starożytne źródła idei – Rozdział ten omawia początki idei religii uniwersalnej w starożytności, zarówno w kontekście żydowskim, chrześcijańskim, jak i pogańskim.
2. Idea religii uniwersalnej w czasach nowożytnych – Analiza rozwoju idei w nowożytności, kiedy powstawały różne odmiany religii uniwersalnej w odpowiedzi na kryzys świadomości europejskiej i nowe odkrycia geograficzne.
   • Religia uniwersalna w duchu katolickiej apologetyki – wpływ apologetów chrześcijańskich i ich interpretacje uniwersalizmu
   • Religia uniwersalna związana z tradycją ezoteryczną – zarys ezoterycznego pojmowania religii uniwersalnej, związany m.in. z tradycją hermetyzmu i starożytnych nauk mistycznych
   • Religia uniwersalna jako religia zarazem naturalna i objawiona
   • Religia uniwersalna jako nieobjawiona religia naturalna
   • Religia uniwersalna jako religia naturalistyczna – analiza religii naturalnych i ich roli w powstawaniu koncepcji uniwersalnych wierzeń
3. Idea religii uniwersalnej w okresie rewolucji francuskiej – przemiany religijne w trakcie rewolucji francuskiej i jej wpływ na religię uniwersalną
   • Eschatologiczny wymiar rewolucji i pierwotne Objawienie
   • Dechrystianizacja i kult Rozumu
   • Robespierre i Kult Istoty Najwyższej
   • Religia rewolucyjna i kult Izydy
   • Krajobraz religijny (po) rewolucji
4. Idea religii uniwersalnej w XIX-wiecznej Francji – rozdział omawia różne wersje idei religii uniwersalnej w XIX-wiecznej Francji
   • Religia uniwersalna w ujęciu liberalno-romantycznym
   • Religia uniwersalna w ujęciu konserwatywno-tradycjonalistycznym
   • Lamennais: od tradycjonalizmu do progresizmu
   • Religia uniwersalna w ujęciu społeczno-utopijnym
   • Religia uniwersalna w ujęciu laickiego humanitaryzmu
   • Religia uniwersalna w ujęciu okultystyczno-spirytystycznym

CZĘŚĆ DRUGA
Postacie idei religii uniwersalnej w XIX-wiecznej literaturze francuskiej

1. Madame de Staël: uczucie religijne i religia serca – Rozważania nad religijnymi poglądami Madame de Staël, jej tożsamością wyznaniową i filozoficzną.
2. Pierre-Simon Ballanche i palingeneza społeczna – Opis życia Ballanche’a i jego koncepcji odnowy społecznej oraz tradycji religijnej ludzkości.
3. Pierre Leroux i religia Ludzkości – Filozofia życia Leroux, jego idea religii Ludzkości oraz wieczne i progresywne Objawienie.
4. Edgar Quinet i „geniusz religii” – Omówienie filozofii religijnej Quineta i jego podejścia do ewolucji religii ludzkości.
5. Idea religii uniwersalnej w prelekcjach paryskich Adama Mickiewicza – Analiza wykładów Mickiewicza i jego przemyśleń dotyczących Objawienia i religii uniwersalnej.

Ta wyjątkowa książka nagrodzona w Złotej Serii Uniwersytetu Wrocławskiego jest już dostępna w sprzedaży! Zapraszamy!

Zamów na naszej stronie: W poszukiwaniu religii uniwersalnej. Zarys historii pewnej idei i jej wybrane postacie w dziewiętnastowiecznej literaturze francuskiej | Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego (wuwr.eu)

Kilka słów o autorze

Tomasz Szymański — romanista i filozof, doktor nauk humanistycznych, pracownik Instytutu Filologii Romańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Jego zainteresowania badawcze obejmują literaturę francuską (zwłaszcza XIX wieku) oraz problematykę filozoficzną (hermeneutyka, filozofia jako sposób życia) i religijną (historia idei religijnych i duchowości, zachodni ezoteryzm, myśl postsekularna). Jest autorem licznych publikacji, w tym książki La morale des choses. La théorie des correspondances dans l’œuvre de Charles Baudelaire (2019).