Książka ukazuje przenikanie różnych rodzajów nacjonalizmu, szowinizmu i rasizmu do refleksji o muzyce okresu międzywojennego oraz reakcji wobec tychże ideologii ze strony znaczących osobowości twórczych owego czasu. Pojęcie „nacjonalizm” rozumiane jest tu w pozytywnym i w negatywnym sensie. Dotyczy więc zarówno dwudziestowiecznych szkół kompozytorskich, refleksji estetycznej podbarwionej myślą narodową, jak i koncepcji historiozoficznych uzasadniających pretensje do hegemonistycznej pozycji kultury danego narodu. Ten właśnie negatywny, szowinistyczny typ nacjonalizmu zwykł w skrajnych przypadkach — jak w III Rzeszy i faszystowskich Włoszech — przechodzić w rasizm. Tytułowy kompleks zagadnień przedstawiono na przykładzie czterech krajów reprezentujących różne systemy społeczno-polityczne (od pełnego totalitaryzmu do pełnej demokracji) oraz główne żywioły etniczne ówczesnej Europy. Są to: III Rzesza, faszystowskie Włochy, II Rzeczpospolita (po 1926) oraz Wielka Brytania.
